υδραγωγειο κωνσταντινουπολη από sjoll
Παρά την εξαιρετική στρατηγική θέση της ανάμεσα στον Κεράτιο κόλπο και στη θάλασσα του Μαρμαρά, πάνω στο θαλάσσιο δρόμο που συνέδεε τη Μαύρη θάλασσα με τη Μεσόγειο, η πόλη του Βυζαντίου, αυτή η αρχαία ελληνική αποικία, μειονεκτούσε σημαντικά στο θέμα της εξασφάλισης
φρέσκου πόσιμου νερού, αλλά και νερού για λουτρά και λόγους αναψυχής. Ο μικρός ποταμός Λύκος και άλλες δευτερεύουσες πηγές, καθώς και τα τοπικά πηγάδια, δεν μπορούσαν να εξυπηρετήσουν
τον πληθυσμό καθ’ όλη τη διάρκεια της ιστορίας της πόλης. Σε μια πόλη χωρίς ποτάμια, με λίγες πηγές, όπου το βρόχινο νερό εξαντλούνταν γρήγορα, το πρόβλημα του ανεφοδιασμού ήταν κρίσιμο και μόνιμο. Ήδη από την πρώιμη περίοδο το νερό έφτανε στην πόλη από την ευρωπαϊκή ενδοχώρα και στη συνέχεια αποθηκευόταν σε κινστέρνες και διοχετευόταν σε κρήνες.
Το οξύ πρόβλημα του ανεφοδιασμού με νερό παρακίνησε το Ρωμαίο Αυτοκράτορα Αδριανό (117-138) να χτίσει ένα υδραγωγείο βασισμένο στο νόμο της βαρύτητας, το οποίο μετέφερε νερό από την περιοχή που σήμερα αποκαλείται Halkali, περί τα 15 χλμ. βορειοδυτικά της αρχαίας πόλης. Το πρόβλημα έγινε ακόμη πιο εμφανές όταν το 324 ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος Α΄ αποφάσισε να ιδρύσει την ομώνυμη πόλη του και νέα πρωτεύουσα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας στη θέση του Βυζαντίου. Με την ίδρυση της Κωνσταντινούπολης το 330, οι ανάγκες σε εξασφάλιση και αποθήκευση φρέσκου νερού μέσα στα τείχη της πόλης αυξήθηκαν ιδιαίτερα. Μεγάλες ποσότητες νερού κατανάλωναν το αυτοκρατορικό Παλάτιο και τα λουτρά. Το σύστημα ύδρευσης της Κωνσταντινούπολης βασιζόταν κατά πάσα πιθανότητα κυρίως στο υδραγωγείο του Αδριανού. Περί τα τέλη του 4ου αιώνα ο αυτοκράτορας Ουάλης (364-378) επιδιόρθωσε το υδραγωγείο που είχε φτιαχτεί από τον Αδριανό – το τμήμα του που διατηρείται σήμερα μέσα στην πόλη είναι γνωστό ως Υδραγωγείο του Ουάλη. Μολαταύτα, η πόλη συχνά παρουσιάζεται σε περιγραφές να υποφέρει από λειψυδρία.
Κατασκευή
Οι Ρωμαίοι μηχανικοί που ασχολήθηκαν με την υδροδότηση βασίστηκαν στη μακραίωνη εμπειρία στην υδραυλική μηχανική, όταν σχεδίασαν το αρχικό σύστημα υδροδότησης στην Κωνσταντινούπολη. Το σύστημα μαρτυρά εξειδικευμένη και υψηλού επιπέδου γνώση και κατανόηση των ανυψωτικών μηχανημάτων και της υδραυλικής μηχανικής. Η υψηλής πίεσης άντληση εξυπηρετούσε πολλές ανάγκες. Πήλινοι και μολύβδινοι αγωγοί έτρεχαν κάτω από λιθόστρωτους δρόμους και πεζοδρόμια. Δεξαμενές στις οποίες καταστάλαζαν τα ιζήματα του νερού βρίσκονταν τοποθετημένες σε κομβικά σημεία για συχνό καθαρισμό. Καθώς επιδιορθωνόταν πολύ συχνά, κατά τη διάρκεια των Βυζαντινών και Οθωμανικών χρόνων, ολόκληρο το σύστημα αποτέλεσε το πιο εκτεταμένο υδρευτικό δίκτυο της αρχαίας Μεσογείου.
περισσότερα εδώ: εγκυκλοπαίδεια Μείζονος
